Phát triển Văn hóa đọc trong thời đại công nghệ số

Chi tiết

Chuyên mục: Tin tức

Thứ hai, 10-11-2025, 07:51

Lượt xem: 41

Tin tức:

            Trong bối cảnh bùng nổ thông tin và sự thay đổi nhanh chóng của thời đại công nghệ, thói quen đọc truyền thống đứng trước những thách thức không nhỏ. Bằng sự chủ động, sáng tạo, Hà Tĩnh đã và đang tìm hướng đi mới để khơi dậy tình yêu sách, đưa văn hóa đọc lan tỏa mạnh mẽ hơn trong cộng đồng, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân.

Chuyển mình giữa kỷ nguyên số

Thời đại công nghệ số mở ra những phương thức tiếp cận tri thức hoàn toàn mới. Với chỉ một thiết bị di động, người dùng có thể đọc hàng nghìn cuốn sách, nghe sách nói, tra cứu thông tin tức thì. Chính sự tiện lợi ấy đặt ra những thách thức không nhỏ: làm thế nào để văn hóa đọc vốn được nuôi dưỡng qua những trang sách giấy, qua thói quen đọc chậm, suy ngẫm sâu không bị lãng quên giữa vô vàn luồng thông tin nhanh và ngắn của mạng xã hội.

Nhận thức được điều đó, Hà Tĩnh đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện và truyền thông về văn hóa đọc. Thư viện tỉnh Hà Tĩnh những năm gần đây đã đẩy mạnh số hóa tài liệu, ứng dụng hệ thống quản lý thư viện dùng chung (Vietbio), thiết bị mượn trả sách tự động, bổ sung 2712 tên sách điện tử vào Cổng thông tin thư viện tỉnh

(http://www.thuvienhatinh.org)... cho phép bạn đọc truy cập, tra cứu, mượn và đọc tài liệu trực tuyến. Không gian thư viện truyền thống cũng được đầu tư theo hướng mở, thân thiện, kết hợp giữa đọc, tra cứu, học tập và trải nghiệm.

Ông Mai Quốc Quyền, Giám đốc Thư viện tỉnh Hà Tĩnh chia sẻ: “Công nghệ số không làm mất đi giá trị của sách, mà giúp chúng ta đưa sách đến với nhiều người dùng tin nhanh hơn, thuận tiện hơn. Chúng tôi đang hướng đến mô hình thư viện hiện đại, thân thiện, nơi bạn đọc có thể tìm thấy tri thức cả trên giá sách giấy lẫn trong không gian mạng.”

Cùng với đó, ngành văn hóa đã đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của đọc sách trong thời đại số. Các trường học khuyến khích học sinh sử dụng thư viện số, giáo viên hướng dẫn kỹ năng tra cứu và chọn lựa thông tin chính thống, góp phần hình thành thói quen đọc thông minh, chọn lọc và bền vững.

Đưa sách đến gần hơn với cộng đồng

Không chỉ dừng lại ở thư viện tỉnh hay trường học, phong trào đọc sách tại Hà Tĩnh đang lan tỏa về tận các thôn, bản, tổ dân phố. Các mô hình “Tủ sách dòng họ hiếu học”, “Thư viện xanh trong trường học”, “Ngày hội đọc sách”, chương trình “Hè vui đọc sách” dành cho bạn đọc thuộc đối tượng các cháu Thiếu niên, Nhi đồng thu hút đông đảo bạn đọc trên địa bàn tham gia, tại đây học sinh được tham gia các trò chơi vận động, hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng, hoạt động nhóm như: vẽ tranh theo sách, sắp xếp giá sách, tạo hình bằng giấy, góc chia sẻ sách; cấp mới 2234 thẻ bạn đọc, phục vụ 48.387 lượt đến và 237.162 lượt sách, báo luân chuyển; bổ sung 7766 bản sách; trao tặng 4.506 bản sách; phục vụ lưu động 08 lượt với 80.050 lượt người tham gia, số lượt luân chuyển sách báo là 29700 lượt; 16 lượt luân chuyển sách xuống cơ sở với 4500 bản… thu hút đông đảo người dân và học sinh tham gia.

Nhiều địa phương đã chủ động huy động nguồn lực xã hội hóa để xây dựng điểm đọc cộng đồng, tạo không gian đọc thân thiện, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi. Những tủ sách nhỏ ở nhà văn hóa thôn, trụ sở đoàn thể hay khu dân cư đã trở thành “ngôi nhà tri thức” chung, nơi người dân cùng chia sẻ, trao đổi và tìm kiếm kiến thức.

Tại các trường học, phong trào “mỗi tuần một cuốn sách hay” được duy trì đều đặn; nhiều trường xây dựng thư viện mở, góc đọc xanh ngoài trời để học sinh vừa học, vừa đọc, vừa sáng tạo. Hoạt động đọc sách được kết hợp với sân khấu hóa, kể chuyện theo sách, vẽ tranh minh họa, giúp việc đọc trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.

Lan tỏa tình yêu sách, nền tảng phát triển bền vững

Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh, Hà Tĩnh đang hướng tới xây dựng “xã hội học tập”, trong đó văn hóa đọc là một trụ cột quan trọng. Việc đầu tư cho hệ thống thư viện công cộng và thư viện trường học đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện trong ngành thư viên, đào tạo cán bộ thư viện, hỗ trợ kinh phí duy trì các điểm đọc, Thư viện tỉnh đã đề xuất UBND tỉnh triển khai “Chuyển đổi số trong ngành thư viện - Ứng dụng chuyển đổi số toàn diện hoạt động quản lý và vận hành Thư viện tỉnh Hà Tĩnh”, đây sẽ giải pháp căn cơ để duy trì phát triển văn hóa đọc bền vững và lâu dài.

Song song đó, ngành văn hóa cũng phối hợp với các cơ quan truyền thông, trường học, đoàn thể để tuyên truyền, cổ vũ tinh thần đọc sách trong cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, những người lớn lên cùng công nghệ, nhưng vẫn cần có điểm tựa văn hóa và nhân văn từ những trang sách.

Từ những trang sách giấy đến thư viện điện tử, từ tủ sách dòng họ ở miền quê đến không gian đọc mở giữa lòng đô thị, Hà Tĩnh đang từng ngày khơi dậy tình yêu tri thức trong cộng đồng. Giữa nhịp sống số hóa hối hả, văn hóa đọc vẫn được giữ gìn, tiếp nối và lan tỏa như một mạch nguồn bền bỉ nuôi dưỡng tâm hồn, trí tuệ con người. Đó không chỉ là hành trình gìn giữ giá trị đọc, gieo những hạt mầm tri thức cho tương lai, để văn hóa đọc trở thành nền tảng vững chắc của một xã hội học tập, nhân văn và phát triển bền vững.

Quang Thìn